Utz kipetik chike ri tijoxela’ ri k’o kisipan tijonik.

June 28, 2024

Ri 7 richin junio richin 2024, ri nuk’samaj richin rukolik ri maya’ taq ch’ab’äl xerukul ri nab’ey molaj ri k’o kisipan tijonik janila’ yojkikot chi yesamej qik’in. E jun molaj alab’o y tijoxela’ ri k’o janila’ kirayb’äl richin rukan palib’äl tijonem k’a pa nimatijob’al. E k’o tijoxela’ qik’in ri nikitun pe ki qik’in richin taq’aj pa taq’aj, q’iy chike rije’ e peteneq richin ri tijob’äl richin kematz’ib’il Kahlert richin ri Nimatijob’äl richin Utah. Jun chike ri nab’ey taq samaj ja ri nikisik’ij ramaj richin ri Alaxineq rik’in kik’ y q’aq’, richin John Charles Chasteen, y nikitz’et toq yesilon ri taq k’echelaj, roma pa Pamela Yates.

Achi’el nuk’usamajel richin ri nuk’samaj, xin na’ chi katzinel niyax jun k’ojlemal ojer chirij America Latina y, ruwi’ chirij runik’ajal América y Guatemala. Yojch’on chirij ri taq ruwuj ri alel 2: Jun ruya’ik tzij qitzij, achike b’anel tikirel niq’at tzij pa ruwi’ ri tinamit, wi man etaman ta’ ruwech ri tinamit. rik’in junan rub’eyal, niwajo’ nijikib’a chi ri qatijoxela’ ri k’o kisipan tijonik tik’oje’ jun utz tijonik y jun ruk’u’x etamab’äl kichin ri winaqi’, ch’ab’al, b’anob’äl y ri kib’anikil y ti kitz’uku’ ri ruxe’ tikirib’el richin re nuk’samaj re’. Richin nijalatej chanen, achojchij yojch’on wi’, Achike b’anel tikirel nib’an samaj pa ruwi’ ri tinamit, wi man etaman ta’ ruwech ri tinamit. Toq stz’aqatej yan ri sik’inik ruwech wuj y ri samaj tz’ib’atzij, chi kijujunal ri k’o kisipan tijonik xutzib’aj pa kowilab’äl.