ACHIB’ILAL RICHIN TINAMIT

Logotipo CHOLSAMAJ

EDITORIAL CHOLSAMAJ

+502 2230 3301

www.cholsamaj.com

editorialcholsamaj@yahoo.com

5A Calle 0-47, Ciudad de Guatemala, Guatemala

Röj Editorial Cholsamaj, jun molojri’il ri nisamäj pa ruwi’ ri runimixik ri na’oj maya’ pa Iximulew. Ruxe’el ri qab’i’ jari’: Chol petenëq chij ri tzij “cholonïk” chuqa’ Samaj chij ri tzij “samaj”, chin niqaya’ rutzijol chi ri qarayb’äl ja ri’ ri niqatz’ej chwa wuj ronojel ri retamab’äl ri Maya’ Tinamït. Kan chuxe’ kan 1990 qachapon pe samaj, qatz’ajon pe sik’iwuj chin nawetamaj chirij ri nimaläj ruq’ij ri maya’ b’anob’äl chuqa’ chin niqaya’ kiq’ij ri jalajöj taq achamaq’i’ ri öjk’o chwäch ri Iximulew.

Rukowil ri qasamaj ja ri’ ri rutz’ajik sik’iwuj kichin maya’ tz’ib’anela’ chuqa’ kichin juley chik achamaq’i’, ri yech’on chirij ri qaxe’el, qach’ab’äl chuqa’ ri chij rutzub’al qatinamït. Qatz’ajun yan 350 qawuj chuqa’ qaximon samaj kik’in molojri’il pa Iximulew chuqa’ jun k’an chik taq ya’. Chuqa’ niqasuj qasamaj chin b’onil chuqa’ tz’ajinïk, jantape’ k’in ri na’oj chi niqataluj ta ri jalajöj taq kina’oj ri qati’t qamama’ pa taq qatinamït.

Qanimon qak’u’x chij ri na’oj, chi ja ri jalajo qawäch achamaq’i’ ja ri’ ri niya’on quchuq’a’ chin niqaq’i’ jun ützilej k’aslem, akuchi qonojel junam qaq’ij, junam qejqalem. Pa ri qasamaj niqanim ri kamelal, ri to’onem chuqa’ ri ya’öl ruq’ij ri qaxe’el, ri qana’oj, röj ri achamaq’i’. Niqakusaj ri k’ak’a’ taq na’oj chuqa’ k’ak’a’ taq samajib’äl richin niqataluj na’oj chuqa’ niqajäq b’ey chin qonojel tikirel niqaya’ ri qatzij, ri qana’oj chin niqanuk’ jun amaq’ akuchi qonojel k’o qach’ab’äl chuqa’ qaq’ij. Tajin nik’ïy ri qasamaj, ri jutaq xak niqaya’, oj jikil chi tajin yeto’on jub’a’ richin niqanuk’ ri ütz k’aslem chiqe qonojel ri achamaq’i’.

Logo_ctb

TIJOB’ÄL RICHIN ETAMANIK KACHI’, San Miguel, Tucuru

Alta Verapaz, Guatemala – Q’eqchi’ y achib’ilal to’onel kaxlanchi'

Administrador@ctb.edu.gt

Roj oj jun tijob’äl richin etamanik, tijob’äl, tz’aqatneq, kachi’, jalajoj b’anob’äl, jalwachinem, qamolonqi richin niqaya’ q’ij chire ri etamab’äl k’atzinel kik’in tijonela’ ri janila’ ketamab’äl chi kito’ik ri tijoxela; richin utz yek’iyir chupan ri utzilej taq b’anob’äl, taq rejqalem, xolel ruwach solchi’,nutz’ïj ruyakb’äl k’aslem y q’ijunik chirij ri uxlanib’el k’ux, pa tinamit richin San Miguel Tucurú, Tinamital richin Alta Verapaz

Ri ka’i’ Tijob’äl richin etamanik kachi’ xi’ax q’ij chi nisamej chupan ri 18 richin enero richin 2021, roma’ ri Solb’en tzij Tinamital -AC No. 50-2021 ya’on pe roma’ Dirección Tinamital richin Tijob’äl richin Alta Verapaz. Ojk’o wawe’ pa Barrio La Vega, tinamit richin Tucurú, tinamitalrichin Alta Verapaz. Chupan re qa’amaq’ ixim ulew, jun chike’ ri nimaq taq k’ayewal richin ri k’iyinen richin jun winaq o molaj taq winaqi’ ja ri man utz ta’ ruk’utik nib’an chire’ ri tijonik richin jun tijonik ri ojer rub’anikil ri man utz ta chik nikusex rik’in ri jalatajik etamanik y tijonikchupan re q’ij re’. re ruk’amon pe’ poqonal y tijoj q’ij chike’ ri ak’wala’ ri alabo’ y ri xtani’. Ri qatijonela’ etijon richin nikiya’ jun utzilej tijonik chupan ri jutijonik richin sik’inik y tz’ibanik chupan niyab’ey taq cursos, re janila k’atzinel richin ri ch’aqa chik juna’ richin tijonik. K’iy chike ri qatijonela’ yesamej y man yetoj ta ik’ ik’; man rik’in wi ri, janila’ utz ri kisamaj ri qalema ja re’: Tijob’äl richin etamanik kachi’ “Jun b’anel ri man junan ta rubanikil richin etamab’äl”.

Janila yojkikot yonto’on chupan re Nuk’samaj richin Rukolik ri Maya’ taq Ch’ab’äl richin chi niqajikib’a ri ru junamal richin yatok chupan ri qach’ab’äl chupan ronojel ruwach k’aslem y etamab’äl. Chuqa’ yojto’on chukolik ri Maya’ taq qach’ab’äl roma ri Plan Amaq’el richin tijonik Rupalib’äl kichin ri molojil ri yeto’on richin re nuk’samaj re’, chi kito’ik ri tijoxela’ richin ye’ok etamanela’ ri yech’on kachi’ roma’ ri etamab’äl richin jun maya’ ch’ab’äl ri español y ri ingles ri taq maya’ qach’ab’äl jachonem ja’ ri Q’eqchi y Poqomchi’.

Tijonem Chab'äl Poqomam

TIJONEM CHE RI CHAB'ÄL MAYA' POQOMAM

Ri k’o chi niq’ab’en ja’ ri niqaya’ ruchuq’a y niqak’asoj ri ch’ab’äl maya’ poqoman. Jun pe k’a chi’ 2014, xqachop jun nuk’samaj richin niqatob’ej chupan ri ruxaq Facebook “Tijonik richin ri ch’ab’äl Maya’ Poqomam”. Re jun k’ojlib’el re’ xuya’ q’ij chi xtalux taq b’ixanik, samajib’al richin sik’iwuj achi’el q’ojom, y ilinik y ch’aqa chik chuqa’ a k’axanik y sik’iwuj richin ri tijonik y retamaxik ri ch’ab’äl Maya’ Poqomam. Re jun tijoj q’ij re’ xk’achoj matiox chire’ ri runojib’al ri tijonel Jose Luis Conguache Coj. Roma ri retamab’al chi tijonel xuya’ q’ij chire chi xub’en samajib’al b’anak’üt ri nito’on chu retamaxik ri Maya’ ch’ab’äl Poqomam chupan ri nuk’ulem richin tijonik.

Chuqa’ niqajo’ niqamatioxij ri to’onik chike konojel ri winaqi’ ri e k’o pe chupan ri tijonik richin ri etamanik richin ri Maya’ Ch’ab’äl Poqomam y chike chuqa’ ri yeb’anon rupam lema’ ri k’a nito’on ri maneq rajel chupan ri ruxaq k’a’m. Ri qarayib’äl ja’ ta ri nikusex re samajib’al re’ chi niyax ruchuq’a ri ch’ab’äl y b’anikil b’anob’äl richin ri tinamit poqomam.