Numtajenaq li xch’ina’usal wank chi sa’ li qaatinob’aal re rilb’al ut xyeeb’al naq ta’kanaq yal jo’ xseeraq’il najter kutan. Li qaatinob’aal Mayab’ maawa’ junaq’ ta rala’ li najter poyanam. Li qaatinob’aal Mayab’, eb’ li qaatin, ut eb’ li qab’aanuhom toj yoyookeb’, nake’ab’iman sa’ wankilal, ut kaw rib’. Rik’in li qatz’aq’onik chi sa’ li k’anjel re kolok ix li aatinob’aal Mayab’, naqanaw naq li qaatinob’aal te’ruhanq chi wank junelik q’e kutan ut chi nume’k chi najtil q’ehil. A’ li k’anjel re xnumsinkil li qanawom reheb’ li qalal qak’ajol ut xb’oqb’al chixjunileb’ re naq te’tzaq’onq’ chi xkolb’al rixeb’ li aatinob’aal chi yaal a’an li tenb’aanb’il sa’ qab’een.
K’anjel re Kolok Ix Aatinob’aal Mayab’ a’an jun k’anjel li yoo chi xyoob’ankil Reetalil Li B’e Re Ak’ Tzolom jolominb’il xb’aaneb” li xteepul junjunq reheb’ li qaatinob’aal li taqaj chi xwotz’b’al rik’ineb’ jalaneb’ tenamit rochb’een li molan UNESCO ut li Xk’anjel Li Lajeeb’ Chihab’ Re X’xaqab’ankil Raatinob’aaleb Laj Ralch’ooch Chi Ru li Ruchich’och’ (IDIL 2022 – 2032). Rik’in xyoob’ankileb’ junjunq chi molob’aal aatin li nake’ab’iman wi’, eb’ li tz’ib’leb’aal ch’iich’, ut xk’ojob’ankil xna’ajeb’ rajlal teep chi k’anjelak sa’ komonil. Chi kama’an yooko chi numtaak sa’ xb’eeneb’ li ch’a’jakilal chi xtawb’aleb’ k’ila aatin “chi tz’iib’anb’il” ut tz’aqaleb’ aj jalol aatinob’aal laj ralch’och’ li yookeb’ chi k’anjelak. Naqak’e qib’ chi xtawb’aleb’ laj ralch’och’ sa’ eb’ li k’aleb’aal junjunq chi okenk sa’ li qak’anjel re xjunajinkil ut chi xtenq’ankil rib’ chi rib’ileb’ rib’, jo’wi’ chi k’anjelak sa’ komonil rik’ineb’ laj tzolonel sa’ nimla tzoleb’aal re naquîtes eb’ li qateeul te’ruhanq raj chi xyoob’ankil jun k’anjeleb’aal sa; ululch’iich’ chi xjaltesinkil ru aatinob’aal jo’wi’ re xyoob’ankileb’ junjunq chi k’anjeleb’aal li te’tenq’anq re li qateep ut k’ojob’anb’ilaq qab’aan sa’ komonil a’ yal jo’ li qak’a’uxl li qab’aanuhom. Anaqwan eb’ li qak’anjeleb’aal yookeb’ chi oksiik sa’ jun tzoleb’aal re kiib’ aationob’aal ut xb’aaneb’ Laj Ralch’och’ Q’eqchi’ sa’ junjunq chi k’aleb’aal. Li Reetalil Li B’e Re Ak’ Tzolom nalajxch’olob’ li junjunq tento chi xb’aanunkil sa’ li b’e wanko wi’ rik’in xyoob’ankil ak’ tzolom sa’ qaatinob’aal ut ta’k’anjelaq re xk’ojob’ankil “jun na’ajej b’arwi’ anihaq naruhan chi okenk yalaq b’ar nake’taliman wi’” re naq li teep junjunq te’ruhanq chi roksinkil a’ yal jo’ taraj re xkolb’al rix li raatinob’aal jo’wi’ chi xnumsinkil li raationob’aal reheb’ li ralal xk’ajol. Sa’ li kutan anaqwan, maajun na’ajej wan b’arwi’ naru xk’uulankil li na’leb’ a’an ut maak’a’ch’in li teep wankeb’ wi’ li te’raj raj chi okenk ab’an moko nake’xnaw ta b’ar te’oq chi yoob’ank ak’ tzolom chi moko te’tiklaaq. Wankeb’ naab’aleb’ li molam qochb’een re xyiib’ankileb’ li ch’a’ajkilal naqil sa’ kominil, jo’ eb’ laj jolominel sa’ k’aleb’aal jo’keb’wi’ li nake’relaji xjuntaq’eetalileb’ li aatinob’aal, ninqi tzoleb’aal, eb’ li molam laj tenq’anel (ONG), ut UNESCO re xyoob’ankil li qak’anjeleb’aal re naq chaab’il takanaaq ut naq chi xjunileb’ li te’raj chi roksinkil te’ruq chi xtab’al sa’ junpaat.
Xyoob’ankil jun na’ajej re xk’uulankil na’leb’ qochb’een UNESCO ut Li Xk’anjel Li Lajeeb’ Chihab’ Re X’xaqab’ankil Raatinob’aaleb Laj Ralch’ooch Chi Ru li Ruchich’och’ taruhanq raj chi xseeeb’ankil li k’anjel wanko wi’ ut chi xjunajinkileb’ li teep junjunq naq naqak’am li xb’ehil re xyoob’ankil jun k’anjel li tajolomimanq chi yaal xb’aaneb’ li k’ila k’aleb’aal k’ila tenamit yalaq b’ar wankeb’ sa’ xb’een li ruchich’och’.
Li k’anjel a’in xaqab’anb’il ut tenq’anb’il rik’in li xnawom chi rix li ak’ tzolom li Molam MasterWord, a’an ajwi’ jun molam re xyech’i’inkil tenq’ reheb’ naab’al li aatinob’aal ut junajinb’iloo rik’in UNESCO ut Li Xk’anjel Li Lajeeb’ Chihab’ Re X’xaqab’ankil Raatinob’aaleb Laj Ralch’ooch Chi Ru li Ruchich’och’
Li xnimla wankilal li ak’ tzolom nalajxte naab’al li chaab’il b’e re xkolb’al rix ut chi xwotz’b’al qanawom. Li K’anjel re Kolok Ix Aatinob’aaleb’ Laj Mayab’, xaqab’anb’il xb’aan li Tzoleb’aal MasterWord, nalaxchap li k’ila na’leb’ re xkolb’al, xk’uulankil ut chi xwotz’b’al li li xnawom li raatinob’aaleb’ laj Mayab’ cho’q reheb’ li qalal qak’ajol li te’wanq. Li k’anjel a’in nayech’i’imank chi maajo’ nimal, maak’a’ li k’a’uxlej chi b’alaq’ink, yal naqaj chi xyoob’ankil jun na’ajej cho’q reheb’ laj jaltesihom aatinob’aal Mayab’ ut eb’ li tzolb’ile nake’ruhan chi xyoob’ankil ut xk’uulankil k;ila molob’aal aatin sa’ komonil.
Naqoxloq’oni li xna’leb’eb’ qaxeetonil ut li nab’anuman anaqwananaqwan re xkolb’aleb’ li qaatinob’aal. Xmaak a’an naqak’e qib’ re xyiib’ankil li k’anjel a’in. Naq naqawotz’ li qanawleeb’ chirix li qaatinob’aal, yooqo ajwi chi xkawob’resinkil chi xchaabilob’resinkil li qak’aleb’aal. Too’ruhanq chi xyiib’ankil ut chi xyech’i’inkil li na’ajman re xchaab’ilob’resinkil li qatzoleb’aal na’aj, chi xtenq’ankileb’ li qapoyanam chi b’ane’k yalaq b’ar nake’tawliman wi, ut xch’olob’ankil xyalalali li chaq’rab’ jo’wi xk’ulub’eb’ chiruheb’. Yooqeex ajwi chi xk’utb’al xnimla’ch’ina’usilal li qaatinob’aal chiruheb’ lI maji nake’xnaw chirixeb’. A’ana’in jun li qana’aj, li qab’aanuhom, li xyaab’ li qakux li te’ab’imanq sa’ xb’een li ruchich’ooch’. Naqaxaqab’ qib’ chi xpaab’ankil naq a’ li xk’ulub’eb’ li aatinob’aal junjuunq junajik rik’in li xk’ulub’eb’ li poyanam junjuunq. Li Molam re Kolok ix Aatinob’aaleb’ aj Mayab’ nak’ojob’ank re li xyaalalil a’an. Moko yal ya yooko chi xkolb’al li qaatinob’aal, yooko ajwi chi xnimob’resinkil li qaationob’aal sa’ komonil re xwotz’b’al lixnimla’ch’ina’usilal li qab’aanhuhom li q’axal nim xloq’al.
Sa' eb' li Puktasib'aal Na'ajej
Li K’anjel Re Kolok Ix Aatinob’aal Aj Mayab’ Naxnimob’resiheb’ li k’anjelob’aal sa’ Mu Esil Rik’ineb’ Oxib’ Chi Ak’ Tz’iib’eleb’aal re Xch’iichu;lAndroid: Reheb’ li Junjunq Aatinob’aal Aj Mayab’, Re Q’eqchi’, ut Re Ajwi’ K’iche’.
Oxib’ Xb’e li Xkab’laju Po re li Chihab’ Kaahib’ Xkak’aal Xwaq Oq’ob’