Nimxix tb’anil qa’n kyun qyol qa naq xuwtl k’wel qk’u’n ikx qa naqx qo k-ka’yil aj tkub’ naj. Eqe qyol nya naqx jun k-xkyajleb’en ojtxi chman, Eju qyol, eju qxim, ikxqe qanq’ib’l itz’qe, xawanqeku ikx kuwqe. Qama qo’ onin ti’j Maq Aquntl te Kolb’il yol ikx teDigitalización kye Yol Mayas, in ok q-qo’n toklen ikx tu’n tb’et toj tkyaqil tnam ikx toj tkyaqil amb’il. Ati tu’n tkyej q-qo’n jun yek’b’il ti’j q-qinumal ik ti’j qyol, tuntzun tkayi’n ikx tok toklen aqu’nt lu ikx n-xi q-q’o’ne jun txokb’il kye kyaqil xjal tu’n kyaq’unan junx quk’ele tu’n tb’inchel jun aquntl ti’j kolb’il yol.
A Maq aq’untl ti’j Tan’b’il txqan Yol Maya in kb’inchan jun Tu’jil Tb’eyil Aq’untl te Digitalización atzun jun tnejil aq’untl ju kye tnum ikx ok kxel yek’it kye txqantl tnum toj t-xim Ab’q’i Twitz Tx’otx’ kye Kyol Wnaq (IDIL 2022-2032) de la UNESCO. Xi x-txi ljeta qaq’une ti’j jun pujb’il yol tu’n tkub’ b’inchet toj chukchaqx yol, tz’ib’il ikx ti’j jun amb’il te chik’b’ab’il xim kye xja tu’n kyonin, xix q’etzye toj “Jnix onb’il ti’j tumel” ikx tlaxix kyojtzqib’l xjal ti’j digital, ja tu tkub’a ikx el kyuk’el kxel b’incheta aq’untl toj tnum. In ok qe qk’uje ti’j onb’il in tzaj kyq’o’n tnum tu’n txi b’icheta junjun tnej aq’untl ikx tmojb’ab’il kyoxol xjal, ikx ax jun kyxnaq’tzb’il xaq’atzal, etzunt txqantl xjal xin in chi aq’unana puntl tu’n t-ximji se’n tumel sen tu’n tjaw Miltz’eta yol Kukxji toj Xq’utz’ib’ ikx tu’n txi b’incheta junjun onb’il digital tutzun tajb’en tu’j alqexku xjal, n-chi ajb´en ix n-chi b´inchet kye xjal. Aju aq’untl lon in aq’unetl toj tnum ikx in ajb’en toj jun jaxnaq’tzb’il te kab’ yol ikx kyun xjan in che yolin toj yol Q’eqchi’. A Tu’jil Tb’eyil Aq’untl te Digitalización k-xel tq’o’n junjun xnaq’tzb´il ti’j t-txo’lal aq’untl in qb’inchane ti’j digitalización ikx ma kub’ ximan tu’n tajb’en kye xjal tun t-xi kyb’inchan “aq’untl kyjunalx” ikx alqexku wnaq xtza’jb’ente tu’n tb’inchet taq’un qa tajb’in tu’n tjaw’ tmiltz’un yol, tu’n tten tyol ikx tu’n txnaq’tzan. Toj amb’il te jalo my tla jun q’uqb’il ja tu’n tel yala onb’il ti’j xim lu, nimqe wnaq jon b’in kyun jaxix tu’n tok ky-tziyuna tumel aq’untl. N-qo aq’unane ky-yuk’el txqan xjal junx qxime kyuk’el tuntzun tjeyetl jun tb’eyil onb’il, ikx exjun xjal nejenel kye tnum ky-yuk’el xnaq’tzanjtz kyij yol, ONG ikx UNESCO, tun t-xi b’inchet aju’ u’j lu te jun onb´il nya kwest qe te q-kyaqil.
A te xkub’ b’inchet a jun aq’unb’il tu’n taq’unan tjunal tokx toj t-xim UNESCO ikx toj te Ab’q’i Twitz Tx’otx’ kye Kyol Wnaq jaku tz’onin tun t-xi b’inchet aq’untl ojqel ikx tu’n tok tmojb’a’n qaq’un, ikx ntzaj tqon jun tumel tu’n t-xi b’inchet aq’untl kyun tnum twitz tx’otx’.
A aq’untl lu a n-tzaj q’onte pwaq ikx onb’il ti’j aju’ tecnologia ikx jun xnaq’tzb’enjtz te MasterWord Services, Inc., jun nin ja te aq’unb’il ti’j yol ikx a jun k’loj xjal junx kxim tuk’el Ab’q’i Twitz Tx’otx’ kye Kyol Wnaq te UNESCO.
Aju chukchaq tb’eyil aqunb’il in tzaj tqo’n txqan tumel tu’n txi qlojon ikx tu’n tkub’ qanq’in ikx q’aq’pun. Aju Maq aq’untl tib’aj tchwinqlal Yol twitz Paxil, onin tu’n ninja MasterWord, tz’ajb’enxuwtlo tu’n tok qk’ujlan aju nin etzb’il ti’j qyol tu’ntzun tajb’en kye ju chi u’l aq’in. A aquntl lo’n jun k’lon xjal in chi nik’unte atzun kxim a tu’n tb’ent tzaq’li ikx tojxix jun tumel, ikx in k-b’inchan jun tb’eyi’n tu’n tajb’en kyun nimaq aqunal ikx kye ajxnaq’tzanjtz ti’j yol maya tu’n tzun tkub’ kyb’inchan jun pujb’il yol b’anxix ikx tu’n txi kyq’o’n tqanil te alqexku xjal.
Nimxix jun nimb’il ikx oklenj in xi q’et te junjun chikʼbʼal yol toj yol maya ti’j onb’il in tzaj tq’o’on tu’n tb’inchet aq’untl lu. Aj t-xi tchik’b’ana jun xnaqtzb’il ti’j yol, nya naq o’kx tu’n tok tipumal toj tnam maqa naq tu’n tajb’en tu’n tkanb’el jun tixti ti’j xnaq’tzb’il, chwinqlal, ikx ti’j kawb’il, ikx nya okx naj inkx in kub’ taq’pun xi’m tib’aj tyol tib’aj tanq’ib’l. Atzun lo’n jun tb’yil , txew ikx tq’o’jq’ojel twi’ twitz tx’otx. Q´uqli qk´u´j ti´j qa aqe kyoklen xjal ti´j yol kuw, A Maq Aquntl te Kolb’il yol ikx Digitalización kye Yol Mayas in tzaj tyek’un qa axix. Qkya’qilxu´wtlo nya okx tu’n qyolin ti’j kolb’il yol, ikx ati tu’n tel qnik’ ti’j, tu’n tkub’ ik’set ikx tu’n qchik’b’an ti’j kye txqantl xjal