K'LOJXJAL IN CHI NIK'UN TOJ TNUM
CHOLSAMAJ: Toj tyol mos
+502 2230 3301
5A Calle 0-47, Ciudad de Guatemala, Guatemala
Aqo’ye Editorial Cholsamaj, jun jaxnaq’tzb’il in aq’unan tu’n tok tipumal anq’ib’il toj tnum te Guatemala. A q-b’iye tz’ib’an toj Kaqchikel: Chol a tz’elpuna “lopchox juntl ti’j juntl ” atzun Samaj “aq’untl”, Tu’n tb’ant jlu ilxix ti’j tu’n tkub’ qximan ikx tu’n t-xi nik’et kyojtzqib’l ti’j maya. Axix to ab’q’i te 1990, in qo aq’unane tu’n tb’inchet aq’unb’il te xnaq’tzb’il tu’n tib’aj qinumal toj tnam Maya ikx in xi qyek’une jun tumel tuʼn qonin tiʼj mujbʼabʼil kxol tnum .
Ikx in qo aq’unane tu’n tkayi’t u’jb’il qa b’an tz’ib’enkye kyu’n ajtz’ib’al maya’i’ ikx kyu’n txqantl tnum, in qo yoline kyi’j kyajil xjal, kyol ikx ti’j kyokslab’l xjal ti’j junjun tixti twutz tx’otx’. A u’jb’il kub’ni qb’inchanxiye tok tajlal to 350 ikx in qo aq’unane kyuk’el jaxnaq’tzb’il toj tnum ikx kyuk’el xjal te jun plajt tx’otx. Ikx in kub’ qb’inchane tilb’ilal ikx tu’n tetz b’inchet toj u’j, axix q-ximye a tu’n t-xi xquqit ikx tu’n txi chik’b’et kxnaq’tzb’il chmanb’aj.
Tbʼanelxixlo qama txi q’et kolb’il kye chukchaqx anq’ib’l qun axix tqanju tu’n tzun mlay b’aja ky-yajil ikx tu’n tten tk’ujlali junx kye xjal. A q’aq’une a tu’n t-ten nuk’b’il, kolb’il ikx in xi qnane a junjun anq’ib’l kye tnum. In ajb´en tecnología qune tu’n t-xi qqʼuqbʼaʼn e qaq’une tib’aj xnaq’tzb’il ikx tu’n t-xi q’et amb’il kye xjal tu’n kyonin tu’n tb’inchan aq’untl toj tnik’alti’j tuntzun txi’ yek’it kye chi ul, kye chi xnaq’tzal ikx kye in chi laq tu’n kxnaq’tzan ti’j kyanq’ib’l.
CENTRO TECNOLÓGICO BILINGÜE, San Miguel, Tucuru
Alta Verapaz, Guatemala - Q'eqchi' extzen jun t-xjalil te España
Aqo’ye jun ja te xnaq’tzb’il, te xnaq’tzb’il, te tkyaqil, te kab’e yol, te xnaq’tzb’il, te tch’iyb’il, te b’inchb’en, te tb’anil aq’untl, aye n-chi tzaj tq’o’n amb’il te xnaq’tzb’il, tuk’e junjun aq’unal xnaq’tzanqe extzen n-chi aq’nan tun t-xi ky-xnaq’tza’n kye xnaq’tzanjtz; tun t-xi kyb’inchen ky-chwinqil kyjunalx tza’n t-xilen, t-xilen, t-xilen yol, t-xilen t-xilen t-xmilal ex t-xilen t-xilen mujb’ab’il, toj tnam te San Miguel Tucurú, Departamento de Alta Verapaz.
A Centro de Tecnología Bilingüal tzaj q’o’n amb’il te toj 18 te enero te 2021, noq tu’n jun Resolución Departamental – AC No. 50-2021, tzaj tqona aju Dirección Departamental te Educación te Alta Verapaz. Aqo’ye ato’ye toj tnam te La Vega, toj tnam te Tucurú, toj tnam te Alta Verapaz. Toj q-tnam, jun kyxol qeju nimxix nya b’a’n n-chi b’aj kyi’j junjun xjal ex kyi’j kykyaqil xjal, aju xnaq’tzb’il mya b’a’n ti’j jun tten ojtxi aju ya mya b’a’n tu’n tajb’en toj amb’il ja’lo ti’j ch’ixpub’il te tecnología ex te xnaq’tzb’il. Tu’ntzintz, a q-xim t-xe’chil a t-xi q-q’o’n jun tb’anil xnaq’tzb’il; aju in tzaj tyekʼun qa il tiʼj tuʼn t-xi qʼet jun chojbʼil ex tuʼn tok tilil quʼn tuʼn tten tbʼanel kye kʼwaʼl ex kye kuʼxun. Aye q-xnaq’tzal n-chi xnaq’tzan tun t-xi kyq’o’n jun tb’anil xnaq’tzb’il ti’j u’jb’il ex tz’ib’b’il tzajniqe toj tnejel t-xnaq’tzb’il, t-xe’chil kye ab’q’i tzul te xnaq’tzb’il. Ch’ixme kykyaqil aye q-xnaq’tzal n-chi aq’unan extzen mya n-chi kyk’amo’n jun ky-pwaq toj xjaw; Noqtzun tuʼnj, in bʼant jun tbʼanel aqʼuntl kyuʼn aju bʼaʼn tuʼn tok qʼoʼn toklen. A q-xim: Centro de Tecnología Bilingüal “Junxitl tten xnaq’tzb’il”
N-qo tzalaj tu’n q-ok qmojb’an qib’e tuk’e Proyecto de Preservación de la Lengua Maya tun t-xi q’et junx kyoklen qyol toj tkyaqil tten qchwinqil ex xnaq’tzb’il. Ax ikx n-qo aq’unane tun t-xi q-xq’uqin q-yol maya noq tu’n aju’ Plan Nacional de Estudios de Base ex qe jaxnaq’tzb’il n-chi onin kyi’j aq’untl lu, n-chi q’on amb’il kye xnaq’tzanjtz tu’n ky-ok te xjal kab’e yol ex aq’unal tu’n t-xi ky-xnaq’tza’n jun yol maya, español ex inglés. Aye qyol maya te q-tx’otx’ aye Q’eqchi’ extzen Poqomchi’.
Xnaq’tzb’il Maya Poqomam
A qaq’une a tu’n tok tipumal ikx tu’n tpoq’chaj yol Maya Poqomam. Axix to 2014, txi’ tzyet jun aq’untl tu’n txi yek’it yol Poqomam, toj tzun jun aq’unb’il Facebook a tb’i Aprendezaje del Idioma Maqa Poqomam, toj tzun jun amb’il lu’ in ex chik’b’an kyb’aj b’itz, kyij u’j ja kub´ni tz’ib’anqeya chnub’, ponb’itz kyuk’el txqantl tu’jil, ikxqe tq’ojq’ojal tqanil e u’j tib’aj yek’b’il ikx xnaq’tzb’il ti’j yol Maqa Poqomam. Jun aqb’il chjonte te tk’ujlalil ikx nab’l te ajxnaq’tzal José Luis Conguache Coj, ikx tu taq’un ma tzo’k tkayi’n ikx ma kub’ tximan qa il ti’j tu’n tkub’ b’inchet u’j te onb’il ti’j Maya Poqoman tu’n tajb’en toj ja te xnaq’tzb’il.
Toj amb’il lo’n qajb’ile tu’n txi qnimane ikx in xi q-q’o’ne jun aq’b’il chjonte kye lex xjal in chi pon toj xnaq’tzb’il ti’j Maya Poqomam ikx kye in chi aq’unan ti’j junjun tqanil a in ex chik’b’en toj xqutz’ib’ aqe aq’unb’il lu kukxji in xi q’eta. Qun a qxime a tu’n kyajb’en aq’unb’il lu ikx tu’n toka tipumal yol ikx tu’n tok ojtzqina chi kayi’n xjal Poqomam.