Qa Wokaj
Ajk'amal b'e
Dr. Winston Scott, Eta'manik
Tat Winston Kent Scott ub’anom nim taq uk’otik uxe’ uya’om ranima’ pa taq ri komon ri aj Mayab’ ki ch’ab’al pa Guatemala, Estados Unidos, xuquje’ Canada ri xjeqetajulo pa 1996. Jun aj reta’mab’alil k’aslemal pa tijonik, Ri uchak le Dr. Scott are ri uya’om uchomab’al urilik ri nimalaj chuq’ab’ pa uwi’ ri uwinaqil xuquje’ upwaqil taq ri tiko’nijik pa taq ri kanton re alaj taq tinamit re Guatemala, rusilob’em ri winaqilal ch’ab’al chikixo’l ri Mayab’ pa taq ri komon xuquje’ ri raqan uq’ab’ ri unaq’atisamil ki kojonik. Le are’ uya’om taq ri tijonik pa ri nima eta’mab’al re Albany, SUNY. Le Dr. Scott uya’om k’ialaj taq junab uchak chikixo’l ri molaj aj Mayab’ pa taq ki ch’ab’al Q’eqchi’, Kaqchikel xuquje’ K’iche’ pa Guatemala xuquje’ uya’om ri tijonik pa taq we ch’ab’al ri’. Ktikitajulo pa ri 2015 Le Dr. Scott amaq’el k’olinaq chupam chre ri ki tob’ik ri qa winaq ajq’axal tinamit aj Guatemala chila’ Estados Unidos rech kya’ chke tob’anik cho taq q’atb’altzij, ruk’ ajkunanel, pa tijonib’al pa ri ki ch’ab’al. Le Dr. Scott xuquje’ uchi’in rib’ pacha’ qas je ne’ jun ajk’amal b’e re taq chak chke ri ki to’ik ri aj Mayab’ winaq aj iximulew rech kya’ chke taq ri to’b’anik re kunanik xuquje’ rutzil uwach ri ki chomanik pa ri ki ch’ab’al xuquje’ chre ri ki to’b’ik ri ajtijol taq tzam xuquje’ ri itzel taq kunab’al.
aj jachol chak
Dulce Maria Horn
Dulce Maria Horn (le ali) are’ jun ajto’b’anel re ri komon xuquje’ ajk’amal b’e pa ri komon le are’ ku patanij ri ki ch’o’j ri ajq’axal tinamit. Ri ub’inem ub’anom pacha’ jas ne je’ jun ajto’b’anel re ri komon xu jeqo are chi’ nitz’ na xa keb’ ri ujunab’, are chi’ xu nuk’ rib’ kuk’ ri molaj ri kki koj kib’ chwach ri nimalaj taq ch’o’j, wa ri’ ruk’ ri uto’b’anik ri utat.
Pa ronojel ri uk’aslemal, le are’ k’olinaq pa k’ialaj taq silob’em pa komon, pacha’ ri ukojik rib’ chuwach taq ri ch’o’j k’a pa ri ki yata’yil ri ak’alab’ xuqujel ri ajq’axal taq tinamit. Pa ri uk’ib’al 10 junab’, le ali Dulce utob’aninaq ri molaj ri man ajch’ekenel pwaq taj ub’I’, Camino Seguro, le are’ ek’o pa Armita Guatemala. Xu jeqo pa ri 2020 k’a pa 2023, xchakun kuk’ ri Comunidades Unidas, jun molaj ri man aj ech’ekol pwaq jela’ pa Utah,EE.UU., chikixo’l xu k’am k’ialaj taq patan, jun chke are ri k’amal b’e kech q’apoj ak’alab’ xuquje’ ajyaol no’j chke ri winaq chre ri uchaik ki q’atb’al tzij. Pa ri 2020 k’a pa ri 2023, xchakun kuk’ ri molaj to’b’anik pa ri komon re Whittier College chre ri unuk’ik ri nima eta’mab’al kuk’ ri uketekil rulewal.
Pacha’ le are ajch’aqap sipamuloq, le are kpe San Marcos, Guatemala, Le Dulce k’a ku na’o chi tunul ri uk’u’x ruk’ Guatemala xuquje’ ruk’ ri Ab’ya Yala chikikonojel. Le Dulce xe b’u ch’ab’ej ri alaxik re alanem are chi’ jo’lajuj ujunab’ chik. Are k’ut ri alaxik re alanem ruk’ ri alaxik ri ajk’iyisanel re le are’ eke’b ke’ tob’ik chre ri unuk’ik le ali ruk’ ri uxete’yil. Pacha rumal chi le are sipam ak’al ri keb’ uch’ab’al (Kaxlan tzij/ Ingles tzij), le Dulce ku n’ao chi nim uq’ij le are’ ku junumaj rib’ kuk’ ri esipam xa k’u lo man keb’ ta ki ch’ab’al. Ri ch’ab’al ku’ tunub’a’ ri winaq. Ri ch’b’al ku’ nuk’ ri winaq ruk’ ri ojer xuquje’ ri wachanim. Le Dulce ku ch’ob ri ub’antajik ri unimal ri ch’ab’al ruk’ri xete’yil le are’ ki nuk’un kib’. Are chi xu jeq ukojik ri keb’ ch’ab’al reta’m, ri uwachulew xu jaq rib’ chuwach ri xuya’ xkunik ku nuk’ rib’kuk’ jalajoj taq tinamit xuquje’ri ki b’antajik. Wachanim ri’, le Dulce katajin ku jeq jun kwi b’inem pa ri uk’aslemal: Kraj kreta’maj ri ch’ab’al Mam, jun chke ri ajmayab’ taq ch’ab’al re Guatemala xuquje’ Mexico. Nab’e na chuwach ri nimalaj taq kmisanik ri xb’am pa Guatemala, ri u ralaxik pa alanem le are’ ke’ tzijon knoq pa Mam, xa k’u rumal re chi k’ia junab’ok’owinaq, chke le are’ xsach uwach ri ki ch’ab’al. Le are’ kraj k’ut ku’ mulij ri ojer ruk’ ri wachanim pa ri ub’eal are chi’ kutijoj rib’ chre ri ureta’maxik ri ch’aba’l Mam.
Le Dulce xu k’is ri utijonik ruk’ q’ijila’nik, ruk’ ri rach’il rech ri junab’ 2023 pa ri nimatijob’al ub’I’ Wittier College (pa Los Angeles, CA) ruk’ ri Uwujil Eta’manik ri Je’lal Taq Chak, ri Eta’manik pa ronojel Xeteyil Uwachulew xuquje’ Kaxlan tzij, junil eta’manik chik pa Ch’o’jib’al Tzij eta’mab’al.
Ajilonel chak
Alex Chulzhanov

Alexander Chulzhanov ajsaqwachom rech T’in k’ayinem, Winaqirisanel web’, xuquje’ Rilawachixik taq uk’olib’al web’ pa MasterWord Services, Inc. ruk’ jun tijonem rech Kemwokob’al wachib’al, xuquje’ Uwinaqirisaxik web’ front end, sib’alaj kowinel pa jalan uwach taq kemchakub’al rech uchakuxik jalajoj upam chak le petinaq pa PHP, rachi’l WordPress, Drupal, and MediaWiki. Le Alex sib’alaj ko uk’u’x chi rij le K’ak et’amab’al chi rij Software xuquje’ le yakoj ib’; xuquje’ sib’alaj utz kril le Eta’mab’al chi rij Ch’ich’ab’al.
Le Alex sib’alaj utz kril tob’anik pa le ch’ob’otal chak rech Uchajixik taq Ch’ab’al Mayab’ pa le jalajoj ub’antajik, pacha’ pa le uwinaqirisaxik choltzij rech taq retokib’al, jawi’ ktob’an wi chech uchajixik xuquje’ ukemtzijoxik taq ojer komon ch’ab’al chi rumal le K’ak’ eta’mab’al
Are taq man are ta ktajin kub’an chak patan web’, Le Alex sib’alaj utz kril ub’anik jalajoj b’anowem. Sib’alaj utz kril etz’anem chi rij taq retz’etz’em, xuquje’ k’o uyakk’u’x ruk’ le relesaxik wachib’al xuquje’ silob’wachib’al pa kaqiq’ pa jalajoj ub’antajik rech taq retz’etz’em xuquje’ taq kejch’ich’ chi’l tijoj anim chi rij ch’ich’. Xuquje’ kutzukuj reta’mab’al chi rij le Tz’ajtz’ib’anik pa #D, chech utzukuxuk k’ak’ taq b’anowem, chi’l k’ak’ taq eta’mab’al.
Ajto'b'anel xuquje' ajilonel chak
Wyatt Bruchhauser

In a Wyatt Bruchhauser aj Eagle Mountain, Utah. Tajin kin k’am ri tijonik che Ajk’iyb’al Software pa ri nima Eta’mab’al re Utah ri Junil Eta’manik ri N’oj re Winaqilal xuquje’ uwujil uch’ab’alil ri kematzib’. In jun ajto’b’anel kuk’ ri Chak Chre ri Uchajixik ri ki Ch’ab’al ri aj Mayab’. Ri Chak Chre ri Uchajixik ri ki Ch’ab’al ri aj Mayab’are qas ukolomal ri eta’manik chwe ri in, rumal rech chi utz kin yuj uxo’l ruk ri elem k’u’xaj chre ri uch’ob’ik uxe’ ri winaq xuquje’ chre ri uyakik k’ak’ kemeta’mab’al, xuquje’ tajin kin to’bik pa we jun chak ri katajin ku ya’ kan retal pa ki k’aslemal ri winaq chre ri uk’olik ri uje’likal wa upa uwachulew.
Cameron Kato

Cameron le are’ are jun ajto’b’anel re software, Chak Chre ri Uchajixik ri ki Ch’ab’al ri aj Mayab’. We ala ri’ tajin ku tarne’j ri tijonik che uresaxik ri uwujil patanib’al re juq’at tzij eta’mab’al xuquje’ ri junil eta’manik re kem eta’mab’al pwuaq xuquje’ ri ukojik ri ajilanb’al, pa ri nim tijob’al re Utah. Ri nim taq ki no’j are ujosq’ixik, uk’iyb’al, xuquje’ri uwokik ri ku tarne’j chre ri Uchajixik ri ki ch’ab’al Mayab’ xuquje’ ri ki b’anob’al.
Chris Marston

Chris are ri rayib’al ranima’ kux jun Ingeniero re Software ruk nim eta’manik pa ri no’j re kematz’ib’ patanib’al xuquje’ Junil Eta’manik ri N’oj re winaqilal, kki’kotikl arechi’ ku koj ri k’ak’ kemeta’mab’al che ri uturik uwach taq k’eyowal ri ku ya’ kan retal pa ri ki k’aslemal ri winaq. Are chi’ man kchakun ta le a Chris ka riqo katajin ku b’an xik’inem, b’inem, sik’inik uwowuj, ajb’anol wachib’al cho wuj, xuquje’ kretz’ab’ej ilol taq etz’ab’a’l.
Alice McVicker

Oy! In ali Alice McVicker. In k’o pa ri k’isb’al junab’ re tijonik pa ri nima tijob’al re Utah, ekeb’ ri eta’manik nu tarne’m ri nim eta’manik pa ri no’j re kematz’b’ xuquje’ ch’ab’alil, ruk ri eta’manik pa Chino. Pacha’ jas je ne’ jun tijoxel xuquje’ Aj Asia-Aj Estados Unidos, uchajixik ri ki ch’ab’al ri alaj taq jutz’ob’aj winaq are chi’ kilom k’axk’ol nim ub’antajik chwe ri in. Sib’laj kin ki’kotik ri katajin kin chakunik pa we jun chakulel.
Jack Revoy

In a Jack, In k’o pa ri k’isb’al junab’ pa Rowland Hall. In ajawanel chre ri ri eta’manik che ri kematz’ib eta’mab’al xuquje’ ri kematz’ib ajingenie’r xuquje’ in k’olinaq kuk’ ri molaj re tukel silob’em etz’eb’a’l pa nu tijob’al pa we oxib’ junab’ ri k’ate’ ok’owinaq. Xuquje’ nugana kin chi’j nu q’ij che ub’anik jun k’exenik, kin ki’kotik rumal re chi in k’o chupam we jun chakulel ri kki yuj kib’ ruk’ ri keb’ eta’manik tajin kin k’amo.
Elena Vega

Ri nu b’I’ are’ Elena xuquje’ tijoxel pa ri Nima Tijob’al re Utah. Je’l chinuwach ri k’ak’ kem eta’mab’al xuquje’ taq chab’alil xuquje’ rilik ri k’amow ib’ kki b’an ekeb’. Je’l kinwilo kin chakun kuk’ ri komon pa tinamit chre ri keta’maxik ki wach ri ek’o pa nu xukut xuquje’ amaq’el kel nu k’ux che keta’maxik kiwach k’ak taq winaq chik.